ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ HCM
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ονομαστική δυναμικότητα του εργοστασίου είναι 8.000 τόνοι καθόδων χαλκού το χρόνο. Για την επίτευξη αυτού του αποτελέσματος είναι απαραίτητη η συνδυασμένη ικανοποίηση επί μέρους στόχων σε όλα τα τμήματα του εργοστασίου. Το κάθε τμήμα έχει εξοπλισθεί με τα αναγκαία μηχανήματα και το απαραίτητο προσωπικό. Μερικές από τις εργασίες έχουν ανατεθεί υπό μορφή εργολαβίας με συμβόλαια καθορισμένης χρονικής διάρκειας. Από τον καιρό της έναρξης των εργασιών τον Ιούνιο του 1996 μέχρι σήμερα έχουν γίνει πολλές τροποποιήσεις και τεχνολογικές αναβαθμίσεις σε διαδικασίες και εξοπλισμό, οι οποίες έχουν βελτιώσει σημαντικά τις αποδώσεις των επί μέρους τμημάτων και παράλληλα έχουν αποφέρει σημαντική μείωση του λειτουργικού κόστους.
ΜΕΤΑΛΛΕΙΟ
Η δυναμικότητα εξόρυξης, φόρτωσης και μεταφοράς που υπάρχει και λειτουργεί τα τελευταία χρόνια στο μεταλλείο είναι η μεγαλύτερη που υπάρχει στην Κύπρο. Η ημερήσια δυναμικότητα φθάνει τις 20.000 τόνους ή τα 4.000.000 τόνους ετησίως. Η μεταφορά των υλικών γίνεται σε μέση απόσταση δύο χιλιομέτρων. Η εργασία αυτή έχει δοθεί εργολαβικά στην εταιρεία Α/φοί Ιακώβου Λτδ. Ο μηχανικός εξοπλισμός του εργολάβου περιλαμβάνει μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας, σε άριστη κατάσταση και μεγάλης δυναμικότητας για σκοπούς επίτευξης οικονομίας κλίμακας.
Ο εργολάβος απασχολεί συνολικά 40 υπαλλήλους στην περιοχή. Την ευθύνη για την διενέργεια των ανατινάξεων έχει η HCM με δικό της προσωπικό. (βλ. σχήματα 21). Σε καθημερινή βάση χρησιμοποιούνται 1000 – 1500 kg εκρηκτικών υλών για 100 - 180 διατρήματα βάθους τριών μέτρων. Το προσωπικό του μεταλλείου απαρτίζεται από έμπειρους τεχνικούς και μηχανικούς, οι οποίοι ετοιμάζουν και τον σχεδιασμό των ορυχείων.
Σχ. 21. Γόμωση
ΤΜΗΜΑ ΘΡΑΥΣΗΣ
Το εργοστάσιο θραύσης έχει δυναμικότητα 300 τόνων/ώρα. Τα κυριότερα μηχανήματα είναι ο σιαγωνοτός σπαστήρας, το κόσκινο, ο δευτερογενής σπαστήρας, τροφοδότης και μεταφορικές ταινίες. Η διαθεσιμότητα του τμήματος είναι της τάξης του 80% και βρίσκεται μέσα στα διεθνή επίπεδα για ανάλογες μονάδες. Η λειτουργία γίνεται με ένα χειριστή από κεντρικό πίνακα ελέγχου (βλ. σχήμα 22).
Σχ. : 22. Διάγραμμα ροής σπαστήρα Σχ. 23. Υδροταξινομητές
ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΛΟΥΣΙΟΥ ΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΟΣ
Το εργοστάσιο αυτό έχει δυναμικότητα 80 τόνων/ώρα. Τα κυριότερα μηχανήματα είναι οι τροφοδότες, οι κοχλιοφόροι υδροταξινομητές, το κόσκινο αφυδάτωσης, οι αναδευτήρες, οι παχυντές, τα αμμόφιλτρα και μεγάλος αριθμός αντλιών πολφού. (βλ. σχήμα 23). Σχεδόν όλος ο εξοπλισμός του εργοστασίου είναι κατασκευασμένος από ανοξείδωτο χάλυβα. Για τα πιο επιρρεπή σε φθορά και με συχνές διακοπές μηχανήματα, υπάρχουν εφεδρικά έτσι ώστε να μεγιστοποιείται η διαθεσιμότητα. Από το εργοστάσιο παράγονται 1500 - 2000 m3 διαλύματος ανά ημέρα με ποιότητα 1-3 kg Cu/m3 που αντιστοιχούν σε παραγωγή 1,5 – 6,0 τόνων χαλκού μηνιαίως. Παράγονται επίσης 30-50 τόνοι πλυμένου υλικού και 30-50 τόνοι ιλύος ανά ώρα. Στο εργοστάσιο διακινούνται περίπου 1000 m3 διαλυμάτων ανά ώρα. Η διαθεσιμότητα του εργοστασίου είναι της τάξης του 93%, η λειτουργία γίνεται με ένα χειριστή από κεντρικό πίνακα ελέγχου. Ένας άλλος χειριστής λειτουργεί τους κυκλώνες στη λίμνη τελμάτων.
ΕΚΧΥΛΙΣΗ ΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΟΣ
Η απόθεση του πλούσιου μεταλλεύματος σε σωρούς γίνεται από ειδικό ακτινικό αποθέτη σε ύψος 6m και με ρυθμό 500 τόνους ανά ώρα (βλ. σχήμα 24). Η μεταφορά του υλικού καθώς και η τροφοδοσία του αποθέτη γίνεται από εργολάβο.
Σχ. 24. Σωροί Εκχύλισης Σχ. 25. Kατάβρεξη σωρών με σταγόνες
Οι πλατείες απόθεσης του υλικού έχουν επενδυθεί με μεμβράνη HDPE πάχους 1,5mm για το πλούσιο μετάλλευμα και για το φτωχό μετάλλευμα. Η συνολική έκταση των σωρών σήμερα είναι της τάξης των 400.000 m2. Με την συμπλήρωση ενός σωρού, αρχίζει η κατασκευή νέου σωρού πάνω από τον προηγούμενο. Ο αποθέτης λειτουργεί 8-10 ώρες την ημέρα με ένα χειριστή.
Η διαδικασία της εκχύλισης, τόσο για το φτωχό όσο και για το πλούσιο μετάλλευμα γίνεται σε συνεχή 24ωρη βάση, με πολλά συστήματα αντλιών σωλήνων διανομής και τέλος καταβρεκτήρων ή συστημάτων σταγόνων (βλ. σχήμα 25). Για την ομαλή λειτουργία της εκχύλισης έχουν κατασκευαστεί δεξαμενές αποθήκευσης διαλύματος, συνολικής χωρητικότητας 40.000 m3. Οι δεξαμενές αυτές έχουν επενδυθεί με μεμβράνη HDPE πάχους 2mm. Για την κυκλοφορία, διανομή και ανακύκλωση των διαλυμάτων έχουν κατασκευασθεί μερικές δεκάδες χιλιόμετρα δικτύων - σωληνωμάτων, κυρίως από HDPE διαμέτρου από 16mm μέχρι 400mm. Για την εγκατάσταση των δικτύων χρησιμοποιούνται εξειδικευμένα μηχανήματα θερμικών και ηλεκτρικών συγκολλήσεων (Butt Welding, Electrofusion). (βλ. σχήμα 26).
Σχ. 26. Θερμοκόλυση σωλήνων (Butwelding)
Ο συνολικός όγκος των διαλυμάτων που διακινούνται είναι της τάξης των 1600 m3/hr.
ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΧΑΛΚΟΥΧΟΥ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΣΗΣ
Το τμήμα αυτό είναι και το τελευταίο στη σειρά της παραγωγής και έχει δυναμικότητα 8.000 τόνων χαλκού ετησίως. Έχουν γίνει προβλέψεις κατά την κατασκευή έτσι ώστε με μικρή σχετικά επένδυση, να μπορεί να αναβαθμιστεί η δυναμικότητα στις 11.000 τόνους ετησίως.
Το τμήμα επεξεργασίας διαλύματος περιλαμβάνει τρία τμήματα αναμικτήρων με δεξαμενές διαχωρισμού, έχει δυναμικότητα 350 m3/hr όταν λειτουργεί σε σειρά και 600 m3/hr όταν λειτουργεί με παράλληλη διάταξη (βλ. σχήμα 27).
Σχ. 27. Δεξαμενή ανάμειξης και διαχωρισμού (Mixer Settler) Σχ. 28. Mηχανή εκδοράς χαλκού
Τα δύο κύρια τμήματα πλαισιώνουν πολλά περιφερειακά μηχανήματα όπως οι αντλίες, διάφορα ντεπόζιτα, φίλτρα, εναλλακτές θερμότητας, λέβητες, μονάδα παραγωγής απιονισμένου νερού, μετασχηματιστές, ανορθωτές από εναλλασσόμενο σε συνεχές ρεύμα (20.000 Αmps,140 Volts), γερανογέφυρα 5 τόνων, μηχανή πλυσίματος και εκδοράς καθόδων (Mt ISA patented technology) (βλ. σχήμα 28), ζυγαριά κλπ. Το τμήμα λειτουργεί με το σύστημα των τεσσάρων ομάδων σε τρεις βάρδιες, με δύο χειριστές οι οποίοι ελέγχουν και την λειτουργία όλων των περιφερειακών μονάδων καθώς και του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού. Το μεγαλύτερο μέρος των ελέγχων και ρυθμίσεων γίνεται από κεντρικό πίνακα στο δωμάτιο ελέγχου στο οποίο υπάρχει και μικρό χημικό εργαστήριο. Η διαθεσιμότητα του τμήματος αυτού είναι η μεγαλύτερη από όλα τα άλλα τμήματα και ανέρχεται στο 99%.