ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ- ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ 

Η τροφοδότηση του εργοστασίου με ηλεκτρικό ρεύμα γίνεται από δύο πηγές. Από το δίκτυο της ΑΗΚ τροφοδοτούνται σχεδόν όλα τα μέρη του εργοστασίου εκτός από το τμήμα Ηλεκτρόλυσης, με παρεχόμενη ισχύ 1.5 MVA. Για τις ανάγκες της ηλεκτρόλυσης (μόνο στο Τμήμα Ηλεκτρόλυσης απαιτούνται 2000 Kwh για κάθε τόνο παραγόμενου χαλκού, ενώ απαιτούνται 4000 - 5000 kwh για κάθε τόνο παραγομένου χαλκού για τη λειτουργία όλης της μονάδος) η ΑΗΚ δεν μπορούσε να παράσχει το αναγκαίο ηλεκτρικό ρεύμα έτσι η εταιρεία αναγκάστηκε να ανεγείρει τον δικό της ηλεκτροπαραγωγό σταθμό (βλ. σχήμα 29). Ο σταθμός αυτός αποτελείται από τέσσερις ηλεκτρογεννήτριες ισχύος 1.2 MVA η κάθε μια ή συνολικής ισχύος 4.8 MVA. Είναι ένας σύγχρονος ιδιωτικός σταθμός τέτοιου μεγέθους που λειτουργεί στην Κύπρο με όλους τους αυτοματισμούς και συστήματα αρμονικών διορθώσεων.

                                          

 Σχ. 29. Ηλεκτροπαραγωγός Σταθμός                                                                Σχ. 30. Συντήρηση μηχανών

 

Ο σταθμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την τροφοδοσία του εργοστασίου καθώς επίσης και για όλες τις περιφερειακές μονάδες. Για τον σκοπό αυτό έχει αναπτυχθεί σύγχρονο κύκλωμα διανομής ηλεκτρισμού HV (11.000 volts) μήκους 5 Km και LV (415 volts), το οποίο με τους κατάλληλους μετασχηματιστές καλύπτει όλες τις μονάδες σε ακτίνα 2Km από τον σταθμό.

Το κόστος παραγωγής ρεύματος από τον σταθμό αυτό ήταν αρχικά συγκρίσιμο με το αντίστοιχο της ΑΗΚ, παρά το μικρό μέγεθος του. Μετά την κατασκευή του σταθμού (το 1996) όμως, οι μηχανές τoυ οποίου ως καύσιμο χρησιμοποιούν πετρέλαιο diesel, άρχισε η δραματική αύξηση της τιμής και της φορολογίας του καυσίμου αυτού, με αποτέλεσμα να καταστήσει την λειτουργία του αντιοικονομική. Η Εταιρεία τότε με νέες επενδύσεις εγκατέστησε γεννήτρια μεγέθους 4,2 MVA 11KV,  η οποία χρησιμοποιεί μαζούτ ως καύσιμο. Επανήλθε έτσι η ανταγωνιστική παραγωγή ρεύματος, τουλάχιστο από απόψεως κόστους λειτουργίας.

Η συντήρηση του σταθμού γίνεται από ειδικά εκπαιδευμένη ομάδα υπαλλήλων της HCM (βλ. σχήμα 30).  Επιπρόσθετα η Hellenic Copper Mines Ltd έχει εγκαταστήσει σύστημα ανάκτησης θερμότητας, τόσο από το σύστημα ψύξης των μηχανών, όσο και από τα καυσαέρια του Ηλεκτροπαραγωγού Σταθμού, για το οποίο βραβεύτηκε με το 2ο Βραβείο Περιβάλλοντος στον τομέα Τεχνολογίας και Παραγωγικής Διαδικασίας.

 

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Για την ομαλή λειτουργία του εργοστασίου απαιτείται μεγάλος αριθμός βοηθητικών αλλά σημαντικών υπηρεσιών. Επιγραμματικά αναφέρονται πιο κάτω οι υπηρεσίες αυτές.

  • Συνεργείο συντήρησης (βλ. σχήμα 31). Το τμήμα αυτό είναι επιφορτισμένο με την διατήρηση της διαθεσιμότητας των διαφόρων τμημάτων και μηχανημάτων στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Εκτός από την συντήρηση, το τμήμα αυτό ειδικεύεται και στις κατασκευές, ιδιαίτερα με υλικά ανοξείδωτου χάλυβα. Το συνεργείο είναι εξοπλισμένο με όλα τα σύγχρονα εργαλεία που απαιτούνται για την διεκπεραίωση όλων των ηλεκτρομηχανολογικών επισκευών και κατασκευών.
  • Κινητά Μηχανήματα. (βλ. σχήμα 32). Η εταιρεία διαθέτει 40 κινητά μηχανήματα που χρησιμοποιούνται στη παραγωγική διαδικασία, όσο και για τη μεταφορά του προσωπικού. (Επιβατικά αυτοκίνητα, Διπλοκάμπινα 4Χ4, Jeep 4X4, φορτηγά, γερανούς, γεννήτριες, αεροσυμπιεστές, τρυπάνια, φορτωτήρες κλπ).

                                              

   Σχ. 31. Συνεργεία                                                                                                 Σχ. 32. Περονοφόρο με μπαλέτο χαλκού

  • Θειικό Οξύ. (βλ. σχήμα 33). Η εταιρεία εισάγει το θεϊκό οξύ που χρησιμοποιεί, μέσω των εγκαταστάσεων που υπάρχουν στο λιμάνι του Βασιλικού για την παραλαβή θειικού οξέος από πλοία. Η χωρητικότητα των δεξαμενών είναι 9000 τόνοι. Η εκφόρτωση από τις δεξαμενές σε βυτία των 28 τόνων γίνεται με αντλία. Στον χώρο του εργοστασίου υπάρχουν τέσσερα ντεπόζιτα θειικού οξέος συνολικής χωρητικότητας 400 τόνων. Η εκφόρτωση γίνεται με την βαρύτητα.
  • Αντλίες- Δίκτυα. (βλ. σχήμα 34). Οι αντλίες είναι βασικά μηχανήματα για την λειτουργία του εργοστασίου. Η εταιρεία διαθέτει 80 αντλίες διαφόρων τύπων και δυναμικοτήτων. 65 από αυτές είναι κατασκευασμένες από ανοξείδωτο χάλυβα. Οι δυναμικότητες κυμαίνονται από 50 μέχρι 500 m3/hr σε πιέσεις από 1 έως 16  ατμόσφαιρες. Η μεταφορά των διαλυμάτων γίνεται μέσω πλαστικών και ανοξείδωτων σωλήνων διαφόρων διαμέτρων (16-400mm).                     

                                              

Σχ. 33. Οχήματα μεταφοράς θειϊκού οξέος                                                                           Σχ. 34. Aντλίες

  • Αποθήκη. Η εταιρία διαθέτει σύγχρονη αποθήκη με του κατάλληλους χώρους για τα υλικά και τα αντιδραστήρια. Η διαχείριση των υλικών, παραλαβών, παραγγελιών, γίνεται με σύγχρονο σύστημα μηχανογράφησης.
  • Χημείο. (βλ. σχήμα 35).  Η εταιρία διαθέτει ένα πλήρως εξοπλισμένο εργαστήριο, το οποίο περιλαμβάνει συσκευές αναλύσεων, προετοιμασίας δειγμάτων και δοκιμών. Συγκεκριμένα το εργαστήριο διαθέτει φασματοφωτόμετρο ατομικής απορρόφησης (AAS), αναλυτή XRF, σπαστήρα, μύλο, κολώνες PVC, δοσομετρικές αντλίες, φούρνους κλπ. Η δυναμικότητα του εργαστηρίου είναι 50 αναλύσεις χαλκού σε στερεά δείγματα και 100 αναλύσεις διαφόρων παραμέτρων σε υγρά δείγματα ανά ημέρα. Το εργαστήριο μπορεί να υποστηρίζει το ερευνητικό πρόγραμμα της εταιρείας.

Σχ. 35. Χημείο 

  • Τοπογραφικό. (βλ. σχήμα 36).  Το τοπογραφικό τμήμα είναι εξοπλισμένο με τα πιο σύγχρονα τοπογραφικά μηχανήματα και λογισμικά επεξεργασίας. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για το ολοκληρωμένο λογισμικό πακέτο SURPAC 2000, το οποίο διαθέτει εξειδικευμένα εργαλεία για όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων (βλ. σχήμα 37).

                                               

 Σχ. 36. Σταθμός ολοκληρωμένων αποδόσεων                                                             Σχ. 37.  Μενού Surpac 2000

  • Νερό. Παρά το γεγονός ότι σε όλες τις φάσεις της επεξεργασίας τα διαλύματα ανακυκλώνονται, υπάρχει σημαντική κατανάλωση νερού που οφείλεται στις εξατμίσεις και στο νερό που απορροφά το μετάλλευμα. Κατά τους χειμερινούς μήνες οι ανάγκες καλύπτονται από υδατικά πλεονάσματα της περιοχής που υπάρχουν τους χειμερινούς μήνες τα οποία αποθηκεύονται στους πυθμένες των ορυχείων και χρησιμοποιούνται τους καλοκαιρινούς μήνες. Η Εταιρεία επίσης συλλέγει όλα τα νερά της βροχόπτωσης σε αποθηκευτικούς χώρους. Η πηγή αυτή νερού είναι πολύ σημαντική στο ισοζύγιό της. (βλ. σχήμα 38).  

 

Σχ. 38. Το μεταλλείο Φουκάσας 

  • Εργολάβοι. Πέραν του εργολάβου του μεταλλείου, αρκετές εργασίες έχουν δοθεί με εργολαβίες. Τέτοιες εργασίες είναι, η τροφοδότηση του σπαστήρα και του αποθέτη, η μεταφορά του θειικού οξέος, η μεταφορά απιονισμένου (μαλακού) νερού, η μεταφορά του τελικού προϊόντος στα λιμάνια κλπ. Εργολαβικά δίνονται επίσης ορισμένες εργασίες κατασκευών όπως η τοποθέτηση μεμβρανών στις πλατείες εκχύλισης και μεγάλες ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις. 
  • Αυτοματισμοί. Σε όλα τα τμήματα του εργοστασίου υπάρχουν εγκατεστημένα σύγχρονα συστήματα αυτοματισμών τα οποία συμβάλλουν ουσιαστικά στην σωστή διεξαγωγή των εργασιών και στην ελαχιστοποίηση των αναγκών σε ανθρώπινο δυναμικό. Υπάρχουν κεντρικοί πίνακες ελέγχου στο τμήμα θραύσης, επεξεργασίας μεταλλεύματος, επεξεργασίας διαλύματος και ηλεκτρόλυσης και τέλος στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό. Στους πίνακες αυτούς υπάρχουν, πέραν των διακοπτών ξεκινήματος και σταματήματος των μηχανημάτων, ενδείξεις για τις ροές, τις στάθμες, τις πιέσεις, τα ηλεκτρικά φορτία κλπ. Υπάρχει σύστημα προειδοποίησης σε περίπτωση που κάποια παράμετρος υπερβεί τα καθορισμένα όρια. Επίσης υπάρχουν ορισμένα τμήματα που διαθέτουν τα δικά τους PLC’s. Στο τμήμα επεξεργασίας διαλύματος και ηλεκτρόλυσης, ο έλεγχος γίνεται από κεντρικό υπολογιστή ο οποίος είναι εφοδιασμένος με το κατάλληλο λογισμικό. (βλ. σχήμα 39). Τέλος αναφέρουμε ότι η εταιρία διαθέτει δικό της δονησιογράφο για τον έλεγχο των δονήσεων από τις ανατινάξεις στο μεταλλείο.

 Η Εταιρεία διαθέτει επίσης σύγχρονο εξοπλισμό για τον έλεγχο της περιβαλλοντικής ρύπανσης.

 

Σχ. 39.  SX-EW πίνακας ελέγχου

  • Λογισμικό. Όπως έχει ήδη αναφερθεί πιο πάνω υπάρχουν σε διάφορα τμήματα του εργοστασίου εγκατεστημένα εξειδικευμένα λογισμικά. Μερικά από αυτά είναι το SURPAC2000 στο τοπογραφικό τμήμα, το SBS της CYCOM στο λογιστήριο, στο εμπορικό τμήμα, το Τ2001 EUROTHERM στο τμήμα ηλεκτρόλυσης κλπ. Τα ανωτέρω λογισμικά καθώς κα άλλα τρέχον στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές που διαθέτει η HCM και είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους με τοπικό δίκτυο. 

 

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΕΙΣ

Από την έναρξη λειτουργίας του έργου το 1996 έχουν γίνει πολλές τεχνολογικές αναβαθμίσεις οι οποίες έχουν επιφέρει σημαντική μείωση του λειτουργικού κόστους, με σημαντικές μειώσεις στα εργατικά, στους εργολάβους και στα καύσιμα. Άλλες αναβαθμίσεις έχουν βελτιώσει την παραγωγικότητα.

  • Επιγραμματικά αναφέρονται πιο κάτω οι σημαντικότερες αναβαθμίσεις.
  • Εγκατάσταση σπαστήρα δευτερογενούς θραύσης.
  • Μετατροπές στο εργοστάσιο επεξεργασίας διαλύματος έτσι ώστε να λειτουργεί σε
  • σειρά ή παράλληλα με αύξηση της δυναμικότητας τροφοδότησης από 350 σε 600 m3/hr.
  • Αύξηση της δυναμικότητας του εργοστασίου επεξεργασίας μεταλλεύματος από 50t/hr σε 70t/hr.                                                  
  • Οξίνιση μεταλλεύματος πριν την εκχύλιση.
  • Αντικατάσταση των καταβρεκτήρων με συστήματα σταγόνων.
  • Αύξηση της δυνατότητας παροχής ηλεκτρικού ρεύματος από την ΑΗΚ.
  • Εισαγωγή του μεταλλευτικού πακέτου λογισμικού SURPAC 2000.
  • Εγκατάσταση αγωγού μεταφοράς νερού από το μεταλλείο Απλικιού μήκους επτά χιλιομέτρων.
  • Εγκατάσταση κόσκινου αφυδάτωσης μετά τους υδροταξινομητές.
  • Εγκατάσταση αυτόματου συστήματος τροφοδότησης εργοστασίου επεξεργασίας μεταλλεύματος.
  • Εγκατάσταση αυτόματης τροφοδότησης διαφόρων αντιδραστηρίων.
  • Εγκατάσταση συστήματος ανάκτησης θερμότητας από το σύστημα ψύξης των ηλεκτρογεννητριών.
  • Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος σε όλες τις περιφερειακές μονάδες.
  • Εγκατάσταση σύγχρονου μοντέρνου κοσκίνου στο τριβείο, μεγάλης δυναμικότητας.